کبد الکلی
- Mudir
- بیماری های کبد.مجاری صفراوی و پانکراس
- 2024/05/09
- 17 آگوست 2024
هنگامی که کبد چرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف میکند ایجاد میشود، بهعنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته میشود.
کبد دومین عضو بزرگ بدن است و به پردازش مواد مغذی از غذا و نوشیدنی و فیلترکردن مواد مضر خون کمک میکند. چربی اضافی در کبد میتواند منجر به هپاتیت شود که میتواند به کبد آسیب برساند و باعث ایجاد زخم شود. در موارد شدید، این اسکار میتواند منجر به نارسایی کبد شود.
کبد چرب بهعنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته میشود و زمانی اتفاق میافتد که چربیها در کبد جمع شوند. وجود مقادیر کمچربی در کبد طبیعی است، اما مصرف بیش از حد آن میتواند به یک مشکل سلامتی تبدیل شود.
هنگامی که کبد چرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف میکند ایجاد میشود، بهعنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته میشود. در افرادی که زیاد الکل نمینوشند، این بیماری بهعنوان بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) شناخته میشود.
علائم کبد چرب چیست؟
در بسیاری از موارد، کبد چرب علائم قابلتوجهی ایجاد نمیکند. اما ممکن است احساس خستگی، ناراحتی یا درد در سمت راستبالای شکم خود داشته باشید.
برخی از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دچار عوارضی مانند زخم شدن کبد میشوند. اسکار کبد بهعنوان فیبروز کبد شناخته میشود. اگر دچار فیبروز شدید کبدی شوید، به آن سیروز میگویند و یک وضعیت بالقوه تهدیدکننده زندگی است که میتواند منجر به نارسایی کبد شود. آسیب کبدی ناشی از سیروز دائمی است. به همین دلیل بسیار مهم است که در وهله اول از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
کبد چرب ساده: تجمع چربی اضافی در کبد وجود دارد. کبد چرب ساده اگر پیشرفت نکند تا حد زیادی بیضرر است. استاتوهپاتیت: علاوه بر چربی اضافی، التهاب در کبد نیز وجود دارد. فیبروز: التهاب مداوم در کبد اکنون باعث ایجاد اسکار یا زخم شده است. بااینحال، کبد همچنان میتواند به طور طبیعی کار کند. سیروز: آسیب کبدی گسترشیافته است و توانایی عملکردی کبد را مختل میکند. این وضعیت خطرناکترین و غیرقابلبرگشتترین مرحله است. علائم سیروز مانند: درد شکم، ازدستدادن اشتها، کاهش وزن، ضعف یا خستگی، حالت تهوع، خارش پوست، زردی پوست و چشم، کبودی یا خونریزی آسان، ادرار تیرهرنگ، مدفوع رنگپریده، تجمع مایع در شکم (آسیت)، تورم (ادم) پاهای شما، خوشههای شبکه مانند رگهای خونی زیر پوست شما، بزرگشدن سینه در مردان و گیجی ایجاد کند.
برای کمک به جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و ایجاد عوارض، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک بسیار مهم است.
انواع بیماری کبد چرب
دو نوع اصلی بیماری کبد چرب وجود دارد غیرالکلی و الکلی. کبد چرب در دوران بارداری نیز ممکن است اتفاق بیفتد، اگرچه این غیرمعمول است.
بیشتر بخوانید: بیماری کبد چرب غیرالکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) زمانی است که چربی در کبد افرادی که الکل زیادی مصرف نمیکنند، ایجاد میشود. اگر کبد چرب اضافی دارید و سابقه مصرف زیاد الکل را ندارید، ممکن است تشخیص داده شود که کبد چرب غیرالکلی دارید. اگر التهاب یا عوارض دیگری وجود نداشته باشد، این وضعیت بهعنوان NAFLD ساده شناخته میشود. استئاتوهپاتی غیرالکلی (NASH) نوعی NAFLD است که زمانی رخ میدهد که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه باشد.
اگر استئاتوهپاتی غیرالکلی درمان نشود میتواند باعث سیروز شود. در موارد شدید، این عارضه میتواند به سیروز و نارسایی کبد تبدیل شود. پزشک شما ممکن است استئاتوهپاتیت غیرالکلی را در موارد زیر تشخیص دهد:
شما چربی اضافی در کبد خود دارید کبد شما ملتهب است سابقه مصرف بیش از حد الکل ندارید
بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)
مصرف زیاد الکل به کبد آسیب میرساند. بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) اولین مرحله بیماری کبدی مرتبط با الکل است. اگر التهاب یا عوارض دیگری وجود نداشته باشد، این بیماری بهعنوان کبد چرب الکلی ساده شناخته میشود. استئاتوهپاتیت الکلی (ASH) نوعی AFLD است. زمانی است که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه است که به هپاتیت الکلی نیز معروف به درستیتی درمان نشود، ASH میتواند باعث فیبروز کبدی شود. اسکار شدید کبد (سیروز) میتواند منجر به نارسایی کبد شود. پزشک شما ممکن است ASH را در موارد زیر تشخیص دهد:
شما چربی اضافی در کبد خود داریدکبد شما ملتهب استشما مقدار زیادی الکل مصرف میکنید
کبد چرب حاد بارداری (AFLP)
کبد چرب حاد بارداری (AFLP) زمانی است که در دوران بارداری چربی اضافی در کبد ایجاد میشود. این یک عارضه نادر اما جدی بارداری است. علت دقیق ناشناخته است، اگرچه ژنتیک ممکن است یک دلیل باشد. هنگامی که AFLP ایجاد میشود، معمولاً در سه ماهه سوم بارداری ظاهر میشود. در صورت عدم درمان، خطرات جدی برای سلامتی مادر و نوزاد به همراه دارد. اگر پزشک شما AFLP را تشخیص دهد، میخواهد نوزاد شما را در اسرع وقت به دنیا بیاورد. ممکن است چند روز پس از زایمان نیاز به مراقبتهای بعدی داشته باشید. سلامت کبد شما احتمالاً ظرف چند هفته پس از زایمان به حالت عادی باز میگردد.
علل بیماری کبد چرب چیست؟
در بیماری کبد چرب، چربی اضافی در سلولهای کبدی ذخیره میشود و در آنجا تجمع مییابد. عوامل مختلفی میتوانند باعث این تجمع چربی شوند. نوشیدن بیش از حد الکل میتواند باعث AFLD شود. مصرف زیاد الکل میتواند فرآیندهای متابولیک خاصی را در کبد تغییر دهد. برخی از این محصولات متابولیک میتوانند با اسیدهای چرب ترکیب شوند و منجر به تشکیل انواع چربی شوند که میتوانند در کبد انباشته شوند.
بیشتر بخوانید: تشخیص هپاتیت با آزمایش خون
در افرادی که زیاد الکل نمینوشند، علت بیماری کبد چرب کمتر مشخص است. برای این افراد، این امکان وجود دارد که بدن آنها بیش از حد چربی تولید کند یا به اندازه کافی چربی را متابولیزه نکند.
یک یا چند مورد از عوامل زیر ممکن است در افرادی که الکل زیادی مصرف نمیکنند و به بیماری کبد چرب مبتلا میشوند، نقش داشته باشد:
چاقیبارداریدیابت نوع ۲سندرم متابولیکمقاومت به انسولینعوارض جانبی برخی از انواع داروهابرخی از انواع عفونتها مانند هپاتیت Cبرخی از شرایط ژنتیکی نادرسطوح بالای چربی به خصوص تری گلیسیرید در خون
عوامل خطر چیست؟
عامل خطر اصلی برای AFLD نوشیدن مقادیر زیاد الکل است. منبع معتبر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) نوشیدنی سنگین را اینگونه تعریف میکند:
۱۵ نوشیدنی یا بیشتر در هفته برای مردان۸ نوشیدنی یا بیشتر در هفته برای زنان
منبع معتبر تحقیقاتی نشان داده است که مردانی که روزانه ۴۰ تا ۸۰ گرم الکل مصرف میکنند و زنانی که بین ۱۰ تا ۱۲ سال روزانه ۲۰ تا ۴۰ گرم الکل مصرف میکنند در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید کبدی مرتبط با الکل هستند.
علاوه بر مصرف زیاد الکل، سایر عوامل خطر برای کبد چرب الکلی AFLD عبارتند از:
ژنتیکچاقیسن بالاسیگار کشیدنسابقه برخی عفونتها مانند هپاتیت C
عوامل خطر اصلی برای کبد چرب غیر الکلی NAFLD عبارتند از:
سن بالابارداریدیابت نوع ۲کلسترول بالاسندرم متابولیکتری گلیسیرید بالاکاهش وزن سریعاضافه وزن یا چاقیمقاومت به انسولینآپنه انسدادی خوابقرار گرفتن در معرض برخی از سمومسندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبدیسابقه برخی عفونتها مانند هپاتیت Cشرایط ژنتیکی نادر، مانند بیماری ویلسون یا هیپوبتالیپوپروتئینمیمصرف برخی داروها مانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex) و آمیودارون (Pacerone)
به یاد داشته باشید که داشتن عوامل خطر به این معنی است که در مقایسه با افرادی که فاکتورهای خطر ندارند، در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب هستید. این بدان معنا نیست که شما مطمئناً در آینده دچار این عارضه خواهید شد. ولی اگر یک یا چند عامل خطر برای بیماری کبد چرب دارید، با پزشک خود در مورد راهکارهای پیشگیری صحبت کنید.
تشخیص کبد چرب
برای تشخیص کبد چرب، پزشک سابقه پزشکی شما را میگیرد، معاینه فیزیکی انجام میدهد و یک یا چند آزمایش را تجویز میکند.
اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما ممکن است کبد چرب داشته باشید، احتمالاً از شما سؤالاتی در مورد زیر خواهد پرسید:
تغییرات اخیر در سلامتی شمامصرف الکل و سایر عادات سبک زندگیهر دارویی که ممکن است مصرف کنیدسابقه پزشکی خانوادگی، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدیهر شرایط خاص پزشکی که ممکن است داشته باشیداگر خستگی، از دست دادن اشتها یا سایر علائم غیرقابل توضیح را تجربه کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. آزمایشهای خون
در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از افزایش آنزیمهای کبدی در آزمایش خون تشخیص داده میشود. به عنوان مثال، پزشک ممکن است آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بررسی آنزیمهای کبدی شما تجویز کند. افزایش آنزیمهای کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری کبد چرب یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما تنها علت نیست. اگر نتایج آزمایش شما برای افزایش آنزیمهای کبدی مثبت باشد، پزشک احتمالاً آزمایشهای بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز میکند.
معاینه بدنی
برای بررسی التهاب کبد، پزشک ممکن است شکم شما را لمس کند یا فشار دهد. اگر کبد شما بزرگ شده باشد، ممکن است آن را احساس کنند. با این حال، ممکن است کبد شما بدون بزرگ شدن ملتهب شود. پزشک شما ممکن است نتواند تشخیص دهد که کبد شما با لمس ملتهب شده است یا خیر.
مطالعات تصویربرداری
پزشک ممکن است از یک یا چند مورد از آزمایشهای تصویربرداری زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبدی استفاده کند:
معاینه سونوگرافیسی تی اسکناسکن ام آر آی
بیشتر بخوانید: بیماری کبد چرب غیرالکلی
آنها همچنین ممکن است آزمایشی به نام الاستوگرافی گذرا با کنترل ارتعاش (VCTE، FibroScan) را سفارش دهند. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین برای اندازه گیری سفتی کبد استفاده میکند و میتواند به بررسی جای زخم کمک کند.
نمونه برداری از کبد
بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته میشود. در طول بیوپسی کبد، پزشک سوزنی را وارد کبد شما میکند و تکه ای از بافت را برای معاینه برمی دارد. برای کاهش درد به شما یک بی حس کننده موضعی داده میشود. این آزمایش میتواند به تشخیص اینکه آیا شما به بیماری کبد چرب یا زخم کبد مبتلا هستید کمک میکند.
پیشگیری از ابتلا به کبد چرب
برای پیشگیری از بیماری کبد چرب و عوارض احتمالی آن، پیروی از یک سبک زندگی سالم مهم است. انجام این مراحل میتواند به بهبود سلامت کلی شما نیز کمک کند. برخی از نکات پیشگیری عمومی عبارتند از:
مدیریت وزنمحدود کردن یا اجتناب از مصرف الکلحداقل ۳۰ دقیقه ورزش بیشتر روزهای هفتهاقدامات لازم را برای مدیریت قند خون، سطح تری گلیسیرید و سطح کلسترول انجام دهیداگر این بیماری را دارید، از برنامه درمانی توصیه شده پزشک خود برای دیابت پیروی کنیدخوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی که دارای چربیهای اشباع شده، چربیهای ترانس و کربوهیدراتهای تصفیه شده است